Quảng Bình Quan – Di tích lũy cổ linh thiêng tại Quảng Bình.

Nếu như thủ đô Hà Nội có Hoàng Thành Thăng Long nổi tiếng với Cửa Bắc – khu thành cổ Hà Nội, thành phố Vinh có Cổng Thành minh chứng còn sót lại của Thành cổ Nghệ An, thì khi đi du lịch Quảng Bình bạn sẽ được biết đến Quảng Bình Quan – hệ thống thành lũy cổ với kiến trúc độc đáo được xây đắp bảo vệ kinh thành Nguyễn.

Đôi nét về Quảng Bình Quan

Quảng Bình Quan là một cổng án ngữ trên đường thiên lý Bắc Nam (đường Hạ) thuộc hệ thống lũy Thầy, có từ thời Trịnh Nguyễn phân tranh, thuộc TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Lũy Thầy (Vua Thiệu Trị của nhà Nguyễn đi qua hệ thống Lũy Thầy hùng vĩ này vì khâm phục trước công lao tổ tiên đã giữ vững cõi Nam mà đã ban cho lũy này tên mới là “Định Bắc trường thành”) là hệ thống thành lũy cổ được chúa Nguyễn xây từ năm 1631 và là tuyến phòng thủ quan trọng trong cuộc phân tranh Trịnh-Nguyễn, Quảng Bình Quan hiện nay đã được phục chế lại.

Năm 1812,  Lộc Khê Hầu Đào Duy Từ vâng mệnh Chúa Nguyễn thiết kế và xây bằng thành lũy này bằng đất bởi công sức của tất cả người dân ở đây. Đến năm 1824, vua Minh Mạng đã nhờ một viên sỹ quan Pháp thiết kế lại theo kiến trúc và dáng dấp của một thành lũy quân sự thật thụ: khung thành có hình múi khế, 4 múi to theo hướng Tây Nam – Đông Bắc, 4 múi nhỏ theo hướng Tây Bắc – Đông Nam.

Chu vi thành dài 465 trượng (1.860m) , cao 1 trượng (4m), mặt thành rộng 1,35m  móng dày 2 m. Lúc này thì thành đã được xây hoàn toàn bằng gạch có độ nung cao, chủ yếu là 2 loại kích thước: 0,3 x 0,3 x 0,06 m và 0,28 x 0,14 x 0,06 m, vữa bằng mật mía trộn cát, không tô trát.

Thành Đồng Hới di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật

Quảng Bình Quan – công trình văn hóa lịch sử đặc sắc

Thời Trịnh – Nguyễn phân tranh, Quảng Bình Quan được xem là hệ thống thành luỹ cổ được xây nhằm giúp Chúa Nguyễn ở Đàng Trong chống lại các đợt tấn công của Chúa Trịnh ở Đàng Ngoài.

Nằm trong hệ thống Lũy Thầy kéo dài hơn 30 km, trấn giữ con đường huyết mạch Bắc – Nam và đường thủy từ cửa biển Nhật Lệ, Quảng Bình Quan được xây dựng rất kiên cố và vững chắc với địa thế tựa núi gần khe. Có lẽ nhờ vậy mà hơn 7 lần quân của Chúa Trịnh vượt Sông Gianh vào Nam thì cả 7 lần đều bị chặn đứng và thất bại ở cửa ải này.

Không chỉ phòng ngự nghiêm ngặt với quân chúa Trịnh mà đối với người ở phương Bắc có việc gì muốn vào dinh Quảng Bình, nếu đi đường bộ thì trước hết phải vào Quảng Bình Quan trình giấy tờ rồi mới ngược ra hướng Bắc vào cửa Nam Môn để nhập thành. Còn người đi đường thủy thì phải chèo thuyền vào cửa Nhật Lệ, trình giấy tờ ở cửa quan Thủ Ngự rồi cho thuyền lên bến cửa Đông mà nhập thành.

Năm 1825, vua Minh Mạng tiến hành cho trùng tu Quảng Bình Quan bằng việc nâng cao thêm tầng tháp canh, công trình này càng khẳng định sự kiên cố, tráng lệ của hệ thống lũy thành. Quảng Bình Quan được đánh giá là một trong những công trình văn hóa lịch sử đặc sắc nhất đất nước lúc bấy giờ. Hơn nữa, nhà vua còn cho tiến hành đúc nổi hình ảnh uy nghiêm của Quảng Bình Quan vào Nghi Đỉnh đặt trước Thế Miếu trong Tử Cấm Thành.

Trong thời gian kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược, bị tấn công và phá hủy nặng nề. Tuy nhiên nơi đây vẫn giữ được những nét kiến trúc, tàn tích vô cùng linh thiêng cho đến ngày nay.

Du lịch Quảng Bình Quan có gì?

Ngày nay, với sự quan tâm của Chính quyền và đóng góp, đồng lòng của nhân dân địa phương, nó đã được phục chế lại với kiến trúc nguyên bản như xưa.

Về cơ bản thì thành vẫn còn 3 cổng, đoạn thành phía Nam còn lại 2/3 tương đối nguyên vẹn, chỉ có phía Bắc thành đã bị sập hoàn toàn, sau khi sửa lại thì kích thước chỉ còn khoảng 1.087 m với 15 đoạn dích dắc hình răng khế.

Quảng Bình Quan là một di tích tồn tại hàng trăm năm, chứng tích lịch sử quan trọng của mảnh đất Đồng Hới – Quảng Bình và là một trong 32 công trình trong danh mục dự án văn hoá trọng điểm được đầu tư từ năm 2001-2010.

Quảng  Bình Quan không chỉ minh chứng cho một hệ thống quân sự vững chắc thời Trịnh Nguyễn mà còn khắc họa nét tinh tế của một công trình nghệ thuật đã có hàng trăm năm tuổi.

Đến với công trình kiến trúc lịch sử này bạn có thể kết hợp khám phá các địa điểm du lịch nổi tiếng khác tại TP. Đồng Hới như: Tượng đài Mẹ Suốt, Nhà thờ Tam Tòa, Cồn cát Quang Phú, chợ đêm Đồng Hới…để cảm nhận những nét đẹp từ thiên nhiên, kiến trúc nghệ thuật đến con người tại vùng đất xinh đẹp này nhé!

Đừng quên thưởng thức các món ăn nổi tiếng như: cháo canh cá lóc, lẩu cá khoai, đẻn biển, sò huyết, mực khô, cá nghéo, khoai deo, bánh bột lọc…là những đặc sản Quảng Bình gây thương nhớ, níu chân du khách.

Hãy đến tận nơi, chiêm ngưỡng từng đường nét kiến trúc độc đáo, thả hồn vào không gian của một Quảng Bình Quan linh thiêng để thấy vùng đất này hấp dẫn đến nhường nào. Chúc bạn có hành trình khám phá du lịch Quảng Bình đáng nhớ, an toàn và ý nghĩa!

Netin Travel