Cổ tích đá ở động Thiên Đường

Tôi đã đi khắp các hang động nổi tiếng ở Việt Nam. Từ Thiên Cung (Hạ Long, động trên biển), Phong Nha và Tiên Sơn (Quảng Bình, động trên sông và trên núi) đến Ngườm Ngao (Cao Bằng, động trên núi)…Mỗi nơi một vẻ độc đáo, tùy theo cảm nhận của mỗi người nhưng đa phần cho rằng Phong Nha là đẹp và hoành tráng nhất. Nhận định trên sẽ bị đảo lộn bởi những chuyện cổ tích đá ở Động Thiên Đường.

Động nằm trên núi trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Năm 1991, một “lâm tặc” tìm trầm có máu phiêu lưu, tình cờ phát hiện hang lạ. Khác với nhiều hang động trong vùng mà ông từng biết, động mới có cửa hẹp, đi ngang, gió lạnh như muốn bế thốc người, rít qua vách đá hù dọa. Năm 2005, sau nhiều chuyến tìm kiếm hang động mới ở khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng thất bại, Đoàn Thám hiểm Hoàng gia Anh, theo lời kể của dân địa phương, đã tìm gặp Hồ Khanh, người đã phát hiện ra động lạ và rất có duyên với các hang động mới. Suốt 2 năm ròng, khám phá thêm nhiều hang động đẹp nhưng vẫn chưa gặp lại “cố nhân”. Năm 2007, Đoàn Thám hiểm về nước, Hồ Khanh vẫn thủy chung tìm kiếm. Đầu năm 2008, Hồ Khanh mới gặp lại “người đẹp”, 17 năm sau lần gặp đầu tiên. Khi dẫn đoàn thám hiểm hạnh ngộ, họ hỏi ý kiến ông và đặt tên là Thiên Đường (Paradise cave). Hồ Khanh là người dẫn đường cho Đoàn Thám hiểm phát kiến nhiều hang động mới và họ dành cho ông quyền đặt tên, theo thông lệ quốc tế. Đã có động Nghĩa (tên vợ), động Thái Hòa (tên con), động Hùng (tên bạn)….Còn riêng ông, vẫn chưa có tên, dù là tấm bảng nhỏ ngay Động Thiên Đường??

Đúng như tên gọi, Thiên Đường là một trong những hang động nguy nga, tráng lệ hàng đầu của thế giới, có chiều dài 31,5km, đang được Tập đoàn Trường Thịnh đầu tư và khai thác. Đến Thiên Đường, phải theo đường Hồ Chí Minh, qua Phong Nha chừng 27km. Vừa xuống xe ngay cổng, khách đã cảm thấy sự khác biệt. Khí hậu dịu hơn, không gian khoáng đãng và sự chăm chút của con người. Có thể đi xe điện với các nữ lái xe duyên dáng hay trekking thưởng ngoạn cảnh đẹp núi rừng, chừng 1km5. Để lên cửa hang ở độ cao 360m, có 2 lựa chọn. Nếu có sức thì vượt 524 bậc thang đường thẳng. Còn không thì đi dốc vòng, cũng chưa tới 1km. Nhớ thực hiện đúng phương châm dã ngoại khi leo dốc là “Ngực tung tăng đi trước, mông lả lướt theo sau” và khi xuống dốc là “Ngực tấn công, mông phòng thủ”. Theo kinh nghiệm của tôi, khi lên nên đi đường dốc và xuống bằng cầu thang. Khá khen cho nhà đầu tư đã chăm chút từng lối đi, thùng rác cho đến nhà vệ sinh, tạo cho du khách cảm giác tin cậy về chất lượng dịch vụ.

Vừa đến cửa, Thiên Đường đã tưởng thưởng và nồng nhiệt chào đón khách bằng những làn gió hào phóng, mát rượi. Cửa động hẹp và khiêm tốn đến bất ngờ. Chỉ mấy bước là Thiên Đường hiện ra, lộng lẫy, hớp hồn du khách. Choáng ngợp vì sự kỳ ảo của vô số nhũ thạch và măng đá, từ hình dạng đến màu sắc, từ tuổi đá đến cấu tạo. Động khô, không có sông ngầm và khá bằng phẳng. Hệ thống cầu thang gỗ khang trang, dài hơn 1.000m, rộng 2m, vững chải đón khách thưởng ngoạn, cứ như lạc vào lâu đài cổ tích đá. Cách quãng, lan can lại được biến tấu thành ghế dựa cho du khách nghỉ mệt. Tôi rất thích ý tưởng sáng tạo và tinh tế này. Tôi cũng khoái cách sử dụng khéo léo các bóng đèn led, tạo cảm giác gần gũi như ánh sáng tự nhiên, không cần “phấn son lòe loẹt” hoặc phải “giải phẫu thẩm mỹ” như nhiều hang động khác. Động dài 31,5km nhưng chỉ mới đưa vào khai thác hơn 1km. Bề ngang rộng nhất gần 200m, chỗ hẹp nhất chừng 30m. Trần động, nơi cao nhất chừng 80m nhưng chỗ thấp nhất chỉ hơn 10m. Động Thiên Đường đứng đầu bảng xếp hạng các hang động quốc tế về nhiều mặt. Đáng mừng là UBND Tỉnh Quảng Bình đã “chọn mặt gởi vàng” chính xác. Vậy mà khi chưa đến, tôi cứ phập phòng vì sự tùy tiện của nhiều nhà đầu tư trước đó, mà suối khoáng nóng Bang (nóng nhất Việt Nam, 104 độ) ở Lệ Thủy, Quảng Bình là điển hình.

Càng đi sâu vào động, không khí càng mát lạnh. Nhiệt độ chênh lệch với bên ngoài khá lớn, chừng 16 độ. Động Thiên Đường cũng vô địch về sự đa dạng của các hình thù nhũ đá. Chưa được “mục sở thị”, không thể nào hình dung, dù trí tưởng tượng phong phú đến mấy. Du khách du lịch Quảng Bình cứ nhẩn nha khám phá, tự đặt tên cho từng khu vực hay từng khối thạch nhủ. Có khối hàng chục triệu năm, lấp lánh những tinh thể có cấu trúc tà phương là Cansit (CaCO3). Có khối trẻ măng, tươi rói, nhưng cũng vài trăm ngàn năm tuổi, vẫn đang tiếp tục hình thành, tí tách nước giọt. Những thạch nhũ bề bỉ, kiên trì tác tạo ngày đêm, chưa bao giờ ngưng nghỉ và mỗi năm cao thêm giỏi lắm là 0,02 mm. Có cả thạch nhủ rời, như những viên bi tổ chảng, ngoan ngoãn nằm cạnh nhau, rất lạ. Có cả thạch nhủ cành như tổ ong khổng lồ và thạch nhũ màu xám tro huyền bí. Có mấy nhánh dương xỉ bé tẹo, mượt mà xanh và kiên cường mọc kề bên thạch nhủ. Một hình ảnh tương phản đến lạ lùng. Các nhà thám hiểm vừa phát hiện loài bò cạp Thiên Đường, tên khoa học là Vietbocap thienduongensis Lourenco & Pham 2012…

Chỉ hơn 1.000 m, Động Thiên Đường đã tạo nên sự choáng ngợp và sự khẳng định tên gọi. Nào là cung Thạch Hoa Viên bề thế với những khối thạch nhũ đủ hình dạng cỏ cây, chim thú. Có cả tượng Đức Mẹ bế Chúa Hài Đồng. Nào cung Giao Trì, nơi Ngọc Hoàng bàn việc nước với các cận thần; có cả Tứ linh Long, Lân, Qui, Phụng; ruộng bậc thang và làng quê với ụ rơm, trâu cày… Nào Cung Quảng Hàn với thác Thiên Hà, rèm the tiên nữ và các nàng tiên xõa tóc tắm suối. Nào Cung Quần Tiên Hội Tụ với các tượng Phật A Di Đà, kỳ hưu, voi ma mút, thầy trò Đường Tăng thỉnh kinh, Phúc – Lộc – Thọ, tháp Chăm (có người gọi là tháp Phật)… Hoành tránh hơn cả là Cung Đại Thánh Đường tựa như nhà thờ thánh Phero ở Vatican. Cuối cùng là cung tái hiện Lịch Sử Trời Đất với thiên trụ, núi đôi, bầu sữa mẹ… Với tôi, ấn tượng nhất là tháp Liên Hoa như tòa sen đồ sộ (có người bảo giống cây thông Noel) và nhà sàn Tây Nguyên rất độc đáo. Tôi cứ ngây người trước cảnh trí tuyệt vời, quên cả thời gian và không gian hiện hữu.

Theo Báo Thể thao Việt Nam